Roślinność

Pagórki "Doliny Miłości" porośnięte są głównie buczyną, która podobnie jak na całym Pomorzu występuje tam w dwóch odmianach żyznej i ubogiej. W żyznej buczynie Galio odorati-Fagetum porastającej gleby zasobne w składniki mineralne, wiosną zakwitają geofity wiosenne - zawilec gajowy, przylaszczka zwyczajna, marzanka wonna, fiołek leśny, miodunka plamista. Tworzą one barwne, kwietne kobierce zanim na drzewach pojawią się liście i do dna lasu jeszcze dociera słońce. W "Dolinie Miłości" zboczem, na którym kiedyś znajdowały się romantyczne ruiny, obecnie zawładnął żyzny lasem bukowy, w którym wiosną rozwija się łan przylaszczek i fiołków w niespotykanych gdzie indziej ilościach. Na skraju parku, przy drogach i wszędzie tam, gdzie dociera więcej światła ogrzewając glebę, jako pierwsze po roztopieniu śniegu pojawiają się żółte kwiaty pierwiosnek. Po rozwinięciu liści przez buki, dno lasu staje się cieniste i geofity wiosenne przechodzą w stan spoczynku. Wtedy pojawiają się inni mieszkańcy lasu - pachnąca kumaryną marzanka wonna, górski gatunek jarzmianka mniejsza, szczyr trwały i czworolist zwyczajny - roślina o czterech, symetrycznie rozmieszczonych liściach. W płatach żyznej buczyny parku spotyka się niekiedy osobliwości przyrodnicze, jakimi są storczyki - buławnik wielkokwiatowy i podkolan biały. Do roślin -”ozdób" lasu bukowego należy też fiołek przedziwny - najbardziej okazały z polskich fiołków.

Kwaśna buczyna Luzulo pilosae-Fagetum wykształcona na glebach ubogich i stosunkowo suchych jest najczęściej spotykanym zbiorowiskiem w Dolinie Miłości. Dno tego lasu jest pokryte zeschniętymi liśćmi i niemal pozbawione roślin. Rosną w nim najczęściej kępy kosmatki owłosionej, turzyca palczasta, turzyca pigułkowata i skupienia niewielkiej konwalijki dwulistnej. Bardzo słabo wykształcona jest też warstwa krzewów. Kwaśna buczyna jest mrocznym lasem, który barw nabiera dopiero jesienią, gdy przebarwione na kolor starego złota liście buków opadają i do dna lasu docierają promienie słońca.
Na niektórych pagórkach parku rośnie las bukowo-dębowy z przewagą buków lub dębów oraz z domieszką sosy. W warstwie krzewów najczęściej znajduje się jarzębina, brzoza i kruszyna a w warstwie zielnej trawy trzcinnik leśny, śmiałek pogięty oraz kosmatka owłosiona, siódmaczek leśny i konwalijka dwulistna. Na Pomorzu, które jest krainą buka, dęby rzadko tworzą odrębne zbiorowisko leśne. Dąbrowy są rzadkością i zajmują niewielkie obszary. W "Dolinie Miłości" dąbrowa zlokalizowana jest na szczytach pagórków i na zboczach w zachodniej części parku. Charakteryzuje się ona warstwą krzewów, w której dominują gatunki ciepłolubne róża dzika, ligustr pospolity, śliwa tarnina, głóg jednoszyjkowy oraz trawiastą warstwą zielną. Wśród traw występują interesujące rośliny suchych muraw - szałwia łąkowa, fiołek kosmaty i pajęcznica gałęzista, które kwitną od wczesnej wiosny do późnego lata.

Ciepłolubna roślinność, tak charakterystyczna dla stepów i lasostepów południowej oraz południowo-wschodniej Europy, na Pomorzu ma swoje najbardziej na północ wysunięte placówki. Zasiedla one strome, eksponowane na południe i południowy-zachód zbocza dolin rzecznych oraz morenowych pagórków, gdzie gleby są ciepłe i zasobne w węglan wapnia. W "Dolinie Miłości" na zboczu z roślinnością kserotermiczna nazywaną inaczej stepową, temperatura powietrza w słoneczne, lipcowe popołudnie przewyższa 50°C a temperatura powierzchniowych warstw gleby osiąga 40 °C. Do życia w takich ekstremalnych warunkach rośliny przystosowane są w różny sposób. Trawy mają szorstkie, zwinięte rurkowato liście, gdyż zwinięcie blaszek liściowych zmniejsza powierzchnię transpiracji (parowania), co chroni rośliny przed utratą wody. Inne gatunki jak np. ostrołóka kosmata mają miękko owłosione łodygi i liście. Warstwa włosków, która je pokrywa nazywa się kutnerem.

Kutner izoluje rośliny, ochraniając je przed utratą wody i przegrzaniem. Inną strategią pozwalającą roślinom przetrwać suszę jest gromadzenie wody w liściach lub łodygach. W kwietnej murawie kserotermicznej Adonido-Brachypodietum znajduje się wiele gatunków rzadkich i chronionych oraz znane rośliny przyprawowe lub lecznicze tymianek, oregano, kocimiętka i szałwia w słoneczny dzień wydzielają olejki eteryczne, którymi pachnie z całe zbocze. Murawy kserotermiczne, na skutek zarastania przez krzewy, są zanikającym elementem szaty roślinnej Polski i podlegają ochronie.Dolinkom cieków wodnych parku towarzyszą lasy bagienne łęgi: olszowo-jesionowy i wiązowo-jesionowy. W łęgu olszowo-jesionowym drzewostan tworzy jesion wyniosły z domieszką olszy czarnej. W bujnie rozrośniętej warstwie krzewów dominują leszczyna pospolita, czeremcha zwyczajna i trzmielina zwyczajna. Dno tego lasu porastają rośliny przywiązane do wilgotnych, cienistych siedlisk: śledzienica okragłolistna, czartawa pospolita, turzyca odległokłosa, przytulia błotna oraz niecierpek drobnokwiatowy i pokrzywa zwyczajna. Łęg wiązowo-jesionowy porasta miejsca bardziej suche np. wyniesione krawędzie dolinek. Wśród drzew oprócz jesionów rosną wiązy - górski i pospolity oraz dęby szypułkowe.

Wczesną wiosną wilgotna glebę porasta obsypany żółtymi kwiatami, płożący się ziarnopłon wiosenny, natomiast latem, po osuszeniu się gleby na żyzne siedlisko łęgowe wkraczają inne rośliny cieniolubne tworząc trudny do przebycia gąszcz. W parku znajdują się także takie miejsca, gdzie wykształciło się zbiorowisko roślinne przypominające najbardziej żyzny z lasów liściastych grąd. Grądy na Pomorzu występują niezwykle rzadko, gdyż zostały wycięte dawno temu, z powodu zapotrzebowania na dobre dla rolnictwa gleby.

W grądzie rośnie leszczyna i klony a w warstwie zielnej spotyka się czosnek niedźwiedzi górski gatunek o szerokich, jasnozielonych liściach i białych kwiatach, mających intensywny zapach czosnku oraz storczyk podkolan biały. Do wielkich rzadkości zalicza się także źródliska, które w postaci młak i wysięków występują w wąwozach, zasilając strumyki parku. Niepozorne na pozór zabagnienia są miejscami, gdzie wody podziemne przenikają na powierzchnię, nierzadko wynosząc dwuwęglany, osadzające się w postaci szarawej warstewki trawertynu. Silne uwodnienie oraz deficyt światła sprawiają, że w źródliskach rozwijają się tylko nieliczne gatunki mchów i wątrobowców. Porastają one opłukiwane zimną wodą kamienie, tworząc zbiorowisko, w którym dominuje mech żebrowiec paprociowaty oraz wątrobowce. Z powodu niewielkich rozmiarów trudno je dostrzec, ale stanowią one jedną z większych osobliwości przyrodniczych parku. Wilgotne siedliska źródliskowe podlegają ochronie.

We wschodniej części parku znajdują się pozostałości dwóch sadów, które prawdopodobnie w okresie jego powstawania zajmowały o wiele większą powierzchnię. Stare jabłonie, rozłożyste głogi i okazała grusza porastają strome zbocze w dużym zagęszczeniu. Są one w większości wypróchniałe, połamane, zniszczone a nawet martwe. Z powodu nadmiernego zacienienia lepiej zachowane drzewa owocują słabo lub wcale, ale stare drzewa owocowe, które przetrwały do dzisiaj różne zawirowania dziejowe, a także nie sprzyjające warunki pogodowe zasługują na uwagę i na zachowanie. Zwłaszcza, że mają one wartościowe, uodparniające je na susze i choroby cechy genetyczne oraz niepowtarzalny smak owoców starych odmian, jakich dziś już nie spotyka się w sprzedaży.

Obecnie stary park jest lasem, na którego obszarze rośnie ponad 270 gatunków roślin, z czego 15 podlega ochronie. Na szczególna uwagę zasługują storczyki buławnik wielkokwiatowy i listera jajowata oraz czosnek niedzwiedzi i fiołek przedziwny. Oprócz roślin rosną w nim także grzyby. Jest ich w parku ponad 150 gatunków, a wśród nich niezwykle rzadkie i chronione jak np. smardz jadalny oraz gwiazdosze - gwiazdosz czarnogłowy oraz gwiazdosz rudawy, podobne do gwiazd wykonanych ze skóry.
Bogata rzeźba terenu sprawia, że park charakteryzuje się znacznym zróżnicowaniem siedlisk. Wynikiem tego jest wykształcenie się interesujących zbiorowisk roślinnych, w tym siedmiu wskazanych do ochrony według tzw. Dyrektywy Habitatowej. Są to: kwietna murawa kserotermiczna Adonido-Brachypodietum, dąbrowa Calamagrostio arundinaceae-Quercetum, łęg Ficario-Ulmetum minoris, grąd Stellario holosteae-Carpinetum betuli, buczyny - Luzulo pilosae-Fagetum i Galio odorati-Fagetum oraz zbiorowisko źródliskowe z mchem Cratoneuron commutatum.

Na zboczach porośniętych przez buczynę do dziś zachowały się też stare drzewa o wymiarach kwalifikujących je do uznania za pomnik przyrody. I jedno z nich wzbudza największy podziw. Jest to stary buk - drzewo o rozłożystej koronie i obwodzie przekraczającym 6 m, rosnące na skraju wschodniej części parku. Badania dendrochronologiczne ustaliły jego wiek na 200 lat. Z dawnych nasadzeń drzew obcych, ozdobnych gatunków zachowało się niewiele w różnych miejscach parku. Są wśród nich okazałe glediczje trójcierniowe, kasztany jadalne, kasztanowce żółte, jodła, świerki, sosny czarne i bardzo wysoki jesion odmiana drobnolistna.

Roślinność

Roślinność

Partnerzy

Sponsorzy